Διαβάζοντας τη σειρά διηγημάτων «Σφαίρες
στις Σελίδες» που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις Εκδόσεις Έναστρον, μου ήταν
αδύνατο να μη σταθώ στη συχνή αναφορά του Παρισιού, διόλου τυχαία, βέβαια, αφού
η μισή ζωή του συγγραφέα είναι εκεί. Αυτό ωστόσο που με κέντρισε είναι η
αναφορά του ως πόλεως του Φωτός, χαρακτηρισμός παλιός αλλά που, εδώ, έχει
χαρακτήρα ειδικό: τονίζει την αντιπαραβολή του σκοτεινού Εγώ με την επιβλητική
φωτεινότητα των στόχων του εξυψωμένου, ηθικά και πολιτισμικά, Εγώ. Ή αλλιώς: του
φωτεινού Εαυτού που προσδοκά δικαίωση, με την πικρή πραγματικότητα και το Χρόνο
που τρέχει ανεξάρτητα από προσωπικές βουλήσεις. Αντιπαραβολή που απαντάται
συστηματικά μες στις ιστορίες του, τις χτισμένες από πρόσωπα με ιδιαίτερες
παρορμήσεις αν και, φαινομενικά, απαθή.
Αυτό που ξεχώρισα μεμιάς είναι ο
ανθρωποκεντρισμός του· ο Δημοσθένης Δαββέτας σκαννάρει τους ήρωές του, όχι για
να τους επικρίνει αλλά για να τους δώσει άλλοθι για την συχνά νοσηρή ή μη πολιτικά
ορθή συμπεριφορά τους. Τους θέτει σε ένα περιβάλλον υπαρξιακής αγωνίας, η οποία
ανταγωνίζεται την ταυτόχρονη αναζήτηση της ευτυχίας και της ολοκλήρωσης. Αυτή η
μάχη, κυκλική σαν τις οπές που μπορεί να αφήνουν οι σφαίρες, δεν έχει έκβαση.
Οι ήρωες του Δημοσθένη Δαββέτα, που
συμβαίνει να παρουσιάζονται με παρατσούκλια, που θα πει ιδιότητες –ένδειξη, κατ’
εμέ, της τρυφερότητάς του προς αυτούς, δε μπορούν να αποφύγουν τον εαυτό τους,
ο οποίος έχει συχνά ακραίες επιθυμίες και τους σπρώχνει στα όριά τους, έστω και
στο επίπεδο της φαντασίας. Ακόμη κι όταν η εξωτερική τους δράση δεν
κλιμακώνεται, η ψυχή τους υποτάσσεται στο στροβιλισμό, στη «δίνη»,
-αγαπημένη λέξη του συγγραφέα, μαζί με την «περιπέτεια» και την «εμμονή»- της
αέναης προσμονής που τη διέπει.
Τα πλάσματά του είναι ρομαντικά,
οραματίζονται συνεχώς, υποπίπτουν και εκπίπτουν, πάντα όμως στα πλαίσια του
αυτοπροσδιορισμού τους. Ηττώνται, πέφτουν
θύματα της Τραγικής Ειρωνίας, πασχίζουν, υποφέρουν, απορούν και στοχάζονται,
μένουν μόνα. Είναι μόνα. Μα λένε «ναι».
Πηνελόπη Πετράκου
Υπεύθυνη Βιβλιοπωλείου Έναστρον
